Charakterystyka środowiska glebowego Polski

Jakość gleb polskich należy do najniższych w Europie. Potencjał produkcyjny przeciętnego hektara naszych gleb odpowiada potencjałowi przeciętnych 0,6 ha gruntów ornych krajów UE.
Wynika to z faktu, iż w ogólnej powierzchni polskich gruntów ornych znajduje się aż 34% gleb słabych i bardzo słabych, a także 39,9% gleb średnich. Spowodowane jest to w głównej mierze rodzajem skał macierzystych gleb.

Ponad 70% gleb Polski wytworzyło się głównie z plejstoceńskich glin i piasków zwałowych, silnie rozmytych i przesortowanych przez wody lodowcowe. Około 28% powierzchni gleb gruntów ornych powstało ze żwirów oraz piasków luźnych i słabo gliniastych.

Lekki skład granulometryczny gleb Polski, niska w nich zawartość koloidów, minerałów ilastych i próchnicy oraz znaczne zakwaszenie stanowią istotny czynnik ograniczający ich żyzność i produkcyjność. Dlatego trzeba podnosić zawartość materii organicznej w glebie – powstała z niej próchnica wpływa na poprawę jakości i przydatności rolniczej gleb.

Użytki rolne według klas bonitacyjnych
i województw

Zawartość próchnicy w glebie

Przyczyny spadku zawartości materii organicznej:

intensywna produkcja roślinna;
uproszczona uprawa roli;
przewaga monokultury zbożowej;
częste wywożenie i sprzedaż słomy z pola;
zmniejszenie w płodozmianie udziału roślin strukturotwórczych, m.in. bobowatych;
niedobory opadów w sezonie wegetacyjnym;
mocno ograniczone nawożenie organiczne, związane ze spadkiem pogłowia zwierząt lub jego brakiem;
niekorzystne zmiany bioróżnorodności;
postępujące procesy zakwaszania gleb.

Wyznacznikiem zawartości próchnicy w glebie jest zawartość cząstek mineralnych mniejszych od 0,02 mm. Dlatego im więcej zawiera ona tych drobnych cząstek, tym bogatsza będzie w próchnicę. W związku z tym ziemie piaszczyste są ubogie, a gliniaste bardziej bogate w próchnicę.

Zależnie od regionu Polski gleby ubogie w próchnicę i słabo próchniczne (< 2% próchnicy) stanowią 40-72% gruntów rolnych. Ze względu na zawartość próchnicy w ziemi możemy podzielić je na: gleby ubogie (0,1–1%), gleby słabo próchniczne (1,01–2%), średnio próchniczne (2,01–4%), próchniczne (powyżej 4%). Główną przyczyną spadku żyzności gleby jest zmniejszająca się od lat zawartość materii organicznej.

Niższa zawartość materii organicznej w glebie zwiększa podatność na zagęszczenie, osłabia zdolność gleby do gromadzenia wody, co prowadzi do większych spływów powierzchniowych oraz erozji wodnej i wietrznej. Obniżenie zawartości materii organicznej w glebie zmniejsza również pojemność sorpcyjną gleby (zdolność do zatrzymywania składników pokarmowych). Uzyskane w IUNG wyniki badań wskazują, że średnio w Polsce – w następstwie rolniczego użytkowania gruntów ornych – zmniejsza się ilość glebowej materii organicznej o około 0,53 tony na 1 ha w ciągu roku.

Budowanie żyzności gleby

Co zrobić, aby zwiększyć żyzność i urodzajność gleb?

Podstawową zasadą poprawnego gospodarowania rolniczego, również w zakresie zrównoważonego nawożenia, jest utrzymanie dodatniego lub przynajmniej zrównoważonego bilansu glebowej materii organicznej.

Organic Booster^® – zawiera co najmniej 60% materii organicznej – jest źródłem próchnicy i wpływa na poprawę produktywności gleb poprzez:

tworzenie struktury gruzełkowatej, która warunkuje odpowiedni stosunek wody do powietrza w glebie;
zmniejszenie podatności na zagęszczenie oraz degradację w wyniku erozji wodnej i wietrznej;
sklejanie elementarnych cząstek gleby w większe agregaty – gleby lekkie stają się bardziej zwięzłe, a gleby ciężkie luźne;
nadanie ciemnego koloru, co przyspiesza jej ogrzewanie w okresie wczesnej wiosny lub jesieni;
zwiększenie pojemności wodnej – zdolność gleb do zatrzymywania wody, a przez to przeciwdziałanie efektom suszy;
poprawę zdolności sorpcyjnych – efektywniejszemagazynowanie składników pokarmowych, co ogranicza ich wymywanie;
ograniczenie strat związków mineralnych (m.in. azotu, potasu), ponieważ w mniejszym stopniu wypłukują się z gleby i trudniej przenikają do jej głębszych warstw.

Żyzność decyduje o rolniczej produktywności gleby.

Urodzajna gleba daje urodzajny plon

Organic Booster^® wpływa na poprawę produktywności gleb poprzez:

zwiększenie aktywności mikroflory i mikrofauny glebowej;
aktywniejszą mineralizację składników organicznych;
regulowanie stężenia kationów Ca²⁺, Mg²⁺, NH⁴⁺, Na⁺, K⁺ i H⁺ w roztworze glebowym poprzez ich uwalnianie bądź sorbowanie;
gospodarkę azotem i fosforem – próchnica jest podstawowym źródłem N i P;
zwiększenie buforowości gleb – reguluje i stabilizuje odczyn gleb, zabezpieczając je przed nagłym zakwaszeniem, np. przez wysokie nawożenie azotowe;
ograniczenie występowania chorób – fitosanitarne działanie jest spowodowane silnym mnożeniem się mikroorganizmów saprofitycznych, które są antagonistami fitopatogenów;
ochronę środowiska glebowego przed skutkami skażenia poprzez wiązanie metali ciężkich i pestycydów, a zwłaszcza herbicydów. Dezaktywacja herbicydów łączy się z ich adsorbowaniem, ale także z przyspieszaniem ich rozkładu poprzez dostarczenie mikroorganizmom związków energetycznych.